Perbicaraan ahli sihir yang terkenal di Eropah zaman moden awal telah lama menarik minat para sejarawan yang ingin memahami perubahan sosial berskala besar. Kini, satu kajian baharu yang diterbitkan dalam Theory and Society memberi pencerahan tentang bagaimana penerbitan manual memburu ahli sihir, terutamanya Malleus Maleficarum yang berpengaruh, telah mencetuskan bab gelap dalam sejarah ini.
Antara tahun 1400 dan 1775, dianggarkan 40,000-60,000 orang telah dihukum mati sebagai ahli sihir di seluruh Eropah. Perubahan dramatik dalam tingkah laku sosial ini sejajar dengan teori penyebaran idea, di mana idea-idea baharu tersebar melalui rangkaian sosial dan membawa kepada perubahan meluas.
Penemuan utama daripada kajian ini termasuk:
- Setiap edisi baharu Malleus Maleficarum berkait dengan peningkatan perbicaraan ahli sihir
- Laluan perdagangan dan kepentingan bandar memainkan peranan penting dalam penyebaran idea memburu ahli sihir
- Prosesnya tidak serta-merta, tetapi merupakan kesan riak yang perlahan merentasi benua
- Proses kehakiman rasmi, bukan keadilan rakyat, mendorong kebanyakan perbicaraan ahli sihir
Para penyelidik menggunakan data laluan perdagangan untuk menentukan bandar-bandar yang lebih berkemungkinan terdedah kepada idea-idea sihir baharu. Mereka kemudian menganalisis masa perbicaraan ahli sihir pertama di 553 bandar Eropah Tengah, mengaitkannya dengan penerbitan manual memburu ahli sihir.
Model penyebaran idea ini berbeza daripada teori jangkitan sosial yang lebih mudah:
- Ia memerlukan penglibatan kognitif dengan idea baharu, bukan sekadar pendedahan
- Orang ramai perlu mentafsir semula dunia sosial mereka dan mengubah tingkah laku sewajarnya
- Penerapan menyeluruh jarang berlaku, tidak seperti meme viral atau penggunaan teknologi
Kesan Malleus Maleficarum melampaui sekadar menyebarkan ketakutan. Ia membingkai semula ilmu sihir sebagai ancaman mendesak dan menyediakan penyelesaian praktikal, seperti bagaimana kerajaan moden mengamalkan dasar baharu.
Walaupun tertumpu pada peristiwa sejarah, kajian ini mempunyai implikasi kontemporari:
- Boleh membantu mengenal pasti corak baharu dalam penyebaran maklumat palsu dan teori konspirasi
- Menyoroti bahaya apabila idea-idea menarik digabungkan dengan seruan untuk bertindak
- Mencadangkan sasaran kepada kawasan berisiko tinggi berbanding menganggap ancaman global
Para penyelidik menyatakan bahawa menangani ideologi berbahaya memerlukan lebih daripada sekadar kritikan. Menyediakan rangka kerja alternatif untuk mentafsir dunia adalah penting untuk perubahan jangka panjang.
Ketika kita bergelut dengan penyebaran maklumat palsu dalam era digital, pandangan daripada sejarah ini mungkin berguna dalam memahami dan menangani jangkitan sosial moden.
Halaman tajuk Malleus Maleficarum, sebuah manual memburu ahli sihir yang penting yang telah membentuk sejarah tragik perbicaraan sihir di Eropah |